Samolot ultralekki, mikrolot, ultralight, ultralekki statek powietrzny, samolot UL lub ULM – to samolot do amatorskiego latania, który spełnia następujące wymagania:

prędkość przeciągnięcia lub minimalna prędkość lotu poziomego w konfiguracji do lądowania nie może przekraczać 65 km/h
masa startowa samolotu nie przekracza 450 kg w przypadku samolotów lądujących na ziemi lub 495 kg, w przypadku samolotów lądujących na wodzie (tak zwany wodnosamolot). Jeśli samolot został wyposażony w system ratowniczy jego waga może być dodatkowo większa o 22,5 kg.

Pod względem konstrukcyjnym nie stawia się specjalnych wymagań – mogą to być dolno lub górnopłaty zbudowane z drewna, metalu lub kompozytów.

Klasa samolotów ultralekkich zostało stworzonych dla amatorskiego (niekomercyjnego) latania. Prędkość przelotowa waha się w przedziale 90 – 270 km/h, zasięg ok. 300-1800 km, przy zużyciu około 9-18 litrów paliwa bezołowiowego. Do startu i lądowania wystarcza pas startowy o długości 400 metrów (zwykle 200-300 m, czasami rzadko 100 m). Zwykle budowane są jako dwumiejscowe z jednym silnikiem o mocy od 55 KM do 100 KM. Na świecie budowane są i produkowane również ultralekkie repliki samolotów, np. Fieseler Fi 156 Storch, Nieuport 11, Messerschmitt Bf 109, budowane zmniejszonej skali.

W Polsce zarejestrowanych jest 148 samolotów UL (stan na dzień 01.01.2012). Nowy samolot można kupić od około 50 -100 tysięcy euro. W Europie ich czołowymi producentami są Niemcy, Francja, Słowenia i Czechy. Rodzimi producenci to: Ekolot (JK-05L „Czajka” lub KR-030 „Topaz”), Aero-Kros (MP-02 „Czajka”) oraz produkowany przez Zakłady 3Xtrim Aircraft Factory z Bielska Białej samolot 3X47 „3Xtrim”

Do pilotażu konieczne jest posiadanie świadectwa kwalifikacji pilota ultralekkiego statku powietrznego UACP, które może zostać wydane przez Urząd Lotnictwa Cywilnego po ukończeniu kursu pilotażu. Uprawnienie można zdobyć również za granicą, np. w Czechach lecz musi być ono uznane w Polsce po uprzednie konwersji i egzaminie. Samoloty własnej, amatorskiej konstrukcji muszą być budowane pod nadzorem inspektora ULC, który ostatecznie wydaje pozwolenie na wykonywanie lotów.

Wraz z wprowadzonymi zmianami w Ustawie Prawo Lotnicze we wrześniu 2011r. dopuszczono operowanie samolotami ultralekkimi nie tylko z lotnisk i lądowisk, ale także z własnych nieruchomości gruntowych lub za zgodą właściciela takiej nieruchomości. Natomiast szkolenie musi odbywać się tylko i wyłącznie na lądowiskach lub lotniskach. Wykonywanie startów i lądowań z własnego terenu nie wymaga specjalnego zgłoszenia w Urzędzie Lotnictwa Cywilnego lub Polskiej Agencji Żeglugi Powietrznej.

Tekst w większości pochodzi ze źródła: www.wikipedia.org (pozostałość przeredagowana osobiście).

NA CZYM SZKOLIMY

3Xtrim – polski samolot ultralekki, produkowany przez 3Xtrim Aircraft Factory w Bielsku-Białej.

Samolot jest jednosilnikowym zastrzałowym górnopłatem. Podwozie samolotu stałe, amortyzowane ze sterowanym kółkiem przednim. Struktura płatowca jest w pełni kompozytowa o budowie przekładkowej. W większości zastosowano włókno węglowe. Kabina samolotu wzmocniona, ogrzewana, wentylowana i wyciszona. Drzwi do kabiny otwierają się do góry. Samolot został również wyposażony w balistyczny system ratunkowy.

Samolot produkowany w 3 wersjach:

  1. Ultra (ULA – Ultra Light Aircraft)
  2. Ultra+ (AULA – Advanced Ultra light Aircraft)
  3. Trener (VLA – Very Light Aircraft)

Na samolocie 3Xtrim Krzysztof Wieczorek zajął w 2004 1. miejsce w XVI Mistrzostwach Świata w Lataniu Precyzyjnym i w załodze z Krzysztofem Skrętowiczem 3. miejsce w XIV Mistrzostwach Świata w Lataniu Rajdowym.

  • Moc silnika Rotax 912: 80/100 KM
  • Śmigło: stałe, 3-łopatowe, nastawne na ziemi
  • Liczba miejsc: 2
  • Zbiornik paliwa: 70 litrów

Wymiary (wersja Ultra)

  • Długość: 6,87 m
  • Rozpiętość: 9,6 m
  • Wysokość: 2,4 m
  • Pow. nośna: 12 m kw.

Osiągi (wersja Ultra)

  • Prędkość maksymalna: 216 km/h
  • Prędkość przelotowa: 180 km/h

  • Prędkość przeciągnięcia: 63 km/h

  • Zasięg: 750 km

Zródło:  www. wikipedia.org

Xtrim, nazywany ”Bzykiem” z uwagi na cichą pracę silnika, został skonstruowany przez inż. Adama Kurbiela. Stanowi rozwinięcie wcześniejszej konstrukcji- Eol. Później w Bielsku-Białej powstała polsko-niemiecka firma Remos, która rozpoczęła trwającą do 1996 r. produkcję zmodyfikowanej wersji Eola, nazwanej Gemini Ultra, na rynek niemiecki. Wskutek nieporozumień firma Remos podzieliła się. W firmie Remos Sp.z o.o. Wytwórnia Konstrukcji Lekkich opracowano samolot Remos G.3 ”Mirage”.

Nowa firma Adama Kurbiela- Wytwórnia i Naprawa Konstrukcji Lekkich, po dojściu nowych udziałowców, przekształciła się w firmę 3XTrim i opracowała nazwany tak samolot, którego prototyp (oznaczony jako Eol-VLX) oblatano w 1998 r. W 1999 r. rozpoczęto produkcję pod pierwotnym oznaczeniem Eol-UL, pierwsze egzemplarze trafiły do Francji pod oznaczeniem XXTrim. Do Czech sprzedano ok. 5-6 egz. pod nazwą Eol-2 ”Raček 2”. Pierwszego 3XTrima w Polsce zarejestrowano w 2001 r.

W 2000 r. Adam Kurbiel zginął w wypadku samochodowym. Głównym konstruktorem samolotu został Jerzy Mastek. Od 2003 r. samolot produkowany był w wersji sportowej i szkolnej (kategoria VLA) 3Xtrim 550 ”Trener Special” (oznaczany również jako Eol-VLA 550 ”Trener”, prototyp oblatano 6.01.2000 r.), oraz jako samolot ultralekki (kategoria UL) 3Xtrim 450 ”Ultra” (oznaczany też jako ”Ultra Special” lub Eol-UL 450 ”Ultra”, prototyp oblatano w 2002 r.). W 2005 r. dostarczono 9 egz., w tym 6 egz. dla odbiorców krajowych i po 1 egz. do Rosji, Francji i Czech. W 2006 r. został dostarczony pierwszy z zamówionych samolotów 3Xtrim 550 ”Trener” do Kanady. Samolot, oferowany na rynku kanadyjskim pod nazwą 3X55 ”Trainer”. W 2006 r. gotowa była również wersja ”Ultra Plus 495” o masie 495 kg, na wypadek zmian w przepisach, zwiększających do tej wartości dopuszczalną masę samolotów ultralekkich (kategoria UL)- projekt nie został jednak zrealizowany.

Opracowano również szereg modyfikacji samolotu 3XTrim:
– wariant przeznaczony do certyfikacji wg przepisów niemieckich, zakładających masę startową 472,5 kg z zestawem ratowniczym,
– wariant z hakiem holowniczym Eol-450 Ultra Holówka- próby w locie przeprowadzono latem 2005 r. (wg innych źródeł oblatany 30.09.2005 r.),
– wariant o większym zasięgu ze zbiornikiem paliwa powiększonym z 70 do 90 dm3,
– wersja 3X47 ”Navigator UL”- jest to wariant samolotu 3Xtrim 450 ”Ultra” na listę typów zakwalifikowanych, spełniajacy niemieckie przepisy dla samolotów ultralekkich LFT-UL. Jest to samolot o zmniejszonej masie własnej, przeznaczony także dla szkół lotniczych szkolących do świadectwa kwalifikacji pilota samolotu UL. Zakończenie procesu certyfikacyjnego planowane było na listopad 2007 r.

Opracowano również projekt wersji o masie startowej zwiększonej do 600 kg. Pozwoliłoby to na zabranie większej ilość paliwa oraz na opracowanie wersji na pływakach. Opracowano również samolot w układzie dolnopłata 3X49 ”Format”, w którym wykorzystano wiele elementów konstrukcji z samolotu 3Xtrim.

W 2004 r. Krzysztof Wieczorek zwyciężył na 3Xtrimie w mistrzostwach świata w lataniu precyzyjnym i wraz z Krzysztofem Skrętowiczem zajął 3 miejsce w rajdowych mistrzostwach świata w Herning w Danii, a w 2005 r. zajął 2 miejsce w mistrzostwach Europy w lataniu precyzyjnym w Dubnicy na Słowacji. W dniu 1.01.2006 r. w polskim rejestrze statków powietrznych znajdowało się 15 samolotów 3XTrim (w tym min.: Aeroklub Polski- 1 egz., dyspozycyjne- 11 egz., prywatne- 3 egz.), natomiast 1.01.2007 r.- 17 egz.

Do 2006 r. wyprodukowano 58 egz. Połowa z nich latała w Polsce, pozostałe wyeksportowano, głównie do Francji, Czech, Rosji, na Ukrainę i na Litwę. Tempo produkcji wynosiło ok. 10-12 egz. rocznie.

Konstrukcja:
Dwumiejscowy górnopłat zastrzałowy o konstrukcji kompozytowej (szklano-węglowej).
Płat o konstrukcji półskorupowej, z pokryciem przekładkowym i dźwigarem ceowym wklejonym między poszycie.
Kadłub z kompozytu węglowego, z integralnym statecznikiem pionowym. Kabina zakryta.
Podwozie trójkołowe z kołem przednim stałe.

Wyposażenie- system ratowniczy GPS.

Silnik- Rotax 912A o mocy max 59 KW (80 KM) lub Rotax 912ULS o mocy max 74 KW (100 KM).

Dane techniczne 3Xtrim Eol-VLX
Rozpiętość- 10,0 m, długość- 6,87 m, wysokość- 2,4 m, powierzchnia nośna- 12,36 m2.
Masa własna- 340 kg, masa użyteczna- 210 kg, masa startowa max- 550 kg.
Prędkość dopuszczalna- 170 km/h, prędkość max- 145 km/h, prędkość minimalna- 65 km/h, wznoszenie- 2,5 m/s, zasięg- 550 km.

Dane techniczne 3Xtrim Eol-VLA 550 ”Trener”
Rozpiętość- 9,6 m, długość- 6,87 m, wysokość- 2,4 m, powierzchnia nośna- 11,84 m2.
Masa własna- 325 kg, masa użyteczna- 225 kg, masa startowa max- 550 kg.
Prędkość dopuszczalna- 202 km/h, prędkość max- 190 km/h, prędkość minimalna- 67 km/h, wznoszenie- 4,5 m/s, zasięg- 750 km.

Dane techniczne 3Xtrim Eol-VLA 450 ”Ultra”
Rozpiętość- 9,6 m, długość- 6,87 m, wysokość- 2,4 m, powierzchnia nośna- 11,84 m2.
Masa własna- 290 kg, masa użyteczna- 160 kg, masa startowa max- 450 kg.
Prędkość dopuszczalna- 200 km/h, prędkość max- 190 km/h, prędkość minimalna- 63 km/h, wznoszenie- 5,5 m/s, zasięg- 750 km.

Dane techniczne 3X47
Rozpiętość- 9,6 m, długość- 6,87 m, wysokość- 2,4 m, powierzchnia nośna- 11,84 m2.
Masa własna- 294 kg, masa użyteczna- 178 kg, masa startowa max- 472 kg.
Prędkość dopuszczalna- 210 km/h, prędkość max- 190 km/h, prędkość minimalna- 64 km/h, wznoszenie- 5,2 m/s, zasięg- 750 km

źródło: http://www.samolotypolskie.pl

 

 

Najnowsze